Solend ve Suilend’in kurucu ortağı Rooter’ın bir tweet’ine rastladım: “Cosmos neden Solana kadar ilgi görmedi?” İşte benim düşüncelerim:
1. Kozmos, Kozmos Merkezine Eşit Değildir
Cosmos genellikle yanlışlıkla sadece Cosmos Hub olarak düşünülüyor ve bu da ATOM’un fiyatı düşük performans gösterirse Cosmos’un bir bütün olarak “başarısız” olduğu inancına yol açıyor.
Gerçekte, Cosmos ekosistemi inanılmaz derecede çeşitlidir ve çeşitli dikey alanlara hakimdir veya en azından birçok alanda güçlü rakipleri vardır.
Fetch, Cronos, Injective, dYdX, Thorchain, MANTRA, Akash Network, Celestia, Saga, Dymension ve Sei gibi projelerin hepsi kendi alanlarında büyük ilgi görüyor.
Bunların hepsi Cosmos zincirleridir. Aralarındaki fark, kendi ekosistemleri, vakıfları, pazarlama stratejileri, markaları ve daha fazlasıyla kendi kendini yönetebilen egemen zincirler olmalarıdır.
Polygon veya BNB Chain gibi daha büyük zincirler bile Cosmos teknolojisini kısmen benimsemektedir. (Çevirmenin notu: Polygon PoS Tendermint konsensüsünü, BSC ise Cosmos SDK’sını kullanmaktadır).
Ayrıca Cosmos teknolojisini kullanan Babylon, Berachain veya Nillion gibi yaklaşmakta olan birkaç büyük proje de bulunmaktadır. Bu projelerden bazıları kamuoyunda “Cosmos projeleri” olarak tanınırken, diğerleri tanınmıyor ve bu sorun değil. (Çevirmenin notu: Berachain, Cosmos SDK’sı kullanılarak oluşturulmasına rağmen, bir “Cosmos projesi” olarak etiketlenmeye sürekli olarak direnmiştir.)
Bu nedenle, Cosmos’un cazibeden yoksun olarak algılanmasının ilk nedeni, hala sıklıkla Cosmos Hub ve ATOM ile eşitlenmesidir.
2. Interchain Vakfı’nın eylemsizliği
İkinci olarak, Solana Vakfı veya Ethereum Vakfı gibi kuruluşların aksine, Interchain Vakfı pazarlama, geliştirici katılımı, topluluk girişimleri ve geliştirmenin koordine edilmesinde merkezi bir rol oynamamaktadır – en azından henüz değil.
Bu yaklaşımın avantajı tek bir kuruma bağımlılığın en az düzeyde olmasıdır, ancak dezavantajı tutarlılık eksikliği, koordinasyon zorluğu, dağınık vizyon ve belirsiz sorumluluktur.
Solana Vakfı sayesinde, Solana çok hızlı hareket edebildi. Solana Vakfı, Breakpoint gibi büyük konferanslara ev sahipliği yaparak, küresel Süper Ekipleri finanse ederek ve stratejik olarak tüm piyasa katılımcılarını Solana’ya katılmaya ve kendilerini Solana hakkında eğitmeye teşvik ederek çok proaktif bir yaklaşım benimsemiştir.
Bu harika bir şey ve aslında Cosmos ekosistemi için bu modeli tekrarlamak için çok çalışıyoruz. Yeterli finansman olmadan bu son derece zor.
3. Ekosistemde “Birleşik Bir Para Birimi” Bulunmuyor
Üçüncü olarak, Cosmos’un temel ilkesinin zincir egemenliğini korurken birlikte çalışabilirlik olduğunu belirtmek önemlidir; bu da tüm bu zincirlere hükmedebilecek bir “birleşik para birimi” olmadığı anlamına gelir.
Tüm ekosistemi destekleyen tek bir temel zincir veya token yoktur ve bunun nedeni bunu “unutmaları” değildir; Cosmos’un özü budur.
ATOM 2019’da piyasaya sürüldüğünde etrafta değildim, ancak bana bunun bilinçli bir tasarım kararı olduğu söylendi – IBC’nin benimsenmesini doğrudan ATOM’un değerine bağlamak değil, pazarın karar vermesine izin vermek.
Cosmos’un ilkeleri, uzun vadeli sürdürülebilirlik için faydalı olan güçlü bir uyarlanabilirlik sağlar, ancak kısa vadeli aldatmacaya kendini ödünç vermez.
Terra (Çevirmenin notu: Terra (LUNA) Cosmos SDK kullanılarak geliştirildi ve 2022’de çökmesi Cosmos ekosistemine önemli bir darbe vurdu) uygulama zinciri teorisini uç bir durumda kanıtladı. Şu anda Comet BFT olarak bilinen Tendermint uzun süredir kullanılmakta ve yaygın olarak benimsenmektedir. IBC’nin esnek olduğu kanıtlanmıştır, hiç hacklenmemiştir ve birçok proje tarafından entegre edilmiştir.
Bununla birlikte, ATOM’un iyi performans göstermesini ve yerini korumasını umuyorum çünkü teknolojisini kanıtlayarak bu 30 milyar dolarlık ekosistemin başlamasına yardımcı oldu ve token lansmanından beş yıl sonra piyasa değerine göre ilk 40’ta kalmaya devam ediyor.
İyileştirme Alanları
- Cosmos markasını “Interchain” olarak yeniden markalayın.
- Geliştirici işe alım sürecini iyileştirin.
- Solana Superteam modelini çoğaltın.
- Interchain Vakfı daha proaktif bir rol üstlenmelidir.
Interchain Vakfı şu anda bazı yapısal değişiklikler geçiriyor ve ileride daha fazla eylemde bulunabilir.
Hâlâ düşünülmesi gereken çok şey ve çözülmesi gereken pek çok husus var, ancak bunlar benim genel düşüncelerim.